Verzet*

Oranje als kleur van verzet

Kort nadat de Duitse troepen Nederland binnenvielen, vluchtte koningin Wilhelmina naar Londen. Daar probeerde ze samen met de Nederlandse regering in ballingschap, de Nederlandse bevolking te steunen. 

Schiedam en oranje

Op 31 augustus 1940, de verjaardag van de koningin, hingen mensen op verschillende plekken in Schiedam oranje versiering op. Ook stonden op de vensterbank van sommige huizen planten met oranje bloemen. De politie in Schiedam greep in en haalde alles weg.

Verzetslied

Elke week zond de Nederlandse regering vanuit Londen het radioprogramma Radio Oranje uit. De openingstune van het programma, het lied In naam van Oranje, doe open de poort, voert terug naar de negentiende eeuw. Het ging over het verzet van de Geuzen tegen de Spanjaarden tijdens de Tachtigjarige Oorlog. Tijdens de Tweede Wereldoorlog kreeg dit verzetslied een nieuwe betekenis.

Borduurlap leve het oranjehuis, collectie Stedelijk Museum Schiedam, fotografie: Aad Hoogendoorn

Borduurlapje

Wie tijdens de bezetting een lapje borduurde met de tekst LEVE HET ORANJEHUIS pleegde een kleine daad van verzet. De bezetter verbood steun aan het Nederlandse koningshuis. Dit lapje kwam waarschijnlijk in 1940 in onze collectie, kort nadat de Duitsers het land binnenvielen. Dat is bijzonder. De meeste voorwerpen werden pas na 1945 toegevoegd. Conservator stadsgeschiedenis Merel van der Vaart vermoedt dat een Schiedamse het heeft gemaakt. Maar waarom is het niet af, vraagt ze zich af. Waarom kwam het al in 1940 in de collectie. En nam het museum een risico door het lapje op te nemen?