*Tien avant-garde kunstenaars die je gezien moet hebben.
De kunstwereld is nog altijd een jongensclub. Slechts 13% van de kunst in Nederlandse musea is gemaakt door vrouwen, blijkt uit onderzoek van Mama Cash.
Hoe beroemd sommige vrouwen ook waren, na hun dood werden ze uit de kunstgeschiedenis geschreven. Een flink aantal raakte in vergetelheid. De tentoonstelling Meesterlijke vrouwen brengt daar verandering in. Daar is 100% vrouw. Beluister het interview over de tentoonstelling op Radio 1 hier. For English click here.
We zetten de spotlights op tien Nederlandse kunstenaars uit de eerste helft van de 20ste eeuw. Deze pioniers moet je gezien hebben. We koppelen deze avant-garde van weleer aan vrouwelijke kunstenaars van nu. Met Meesterlijke vrouwen haken we aan bij het vrouwenkiesrecht dat 100 jaar geleden werd ingevoerd. In Schiedam kwam honderd jaar geleden ook de eerste vrouw in de gemeenteraad: Elisabeth Koeten-Ooms (1888-1968). Ze vertegenwoordigde de SDAP.
Meesterlijke vrouwen bevat werk van professionele kunstenaars die belangrijk zijn voor een bepaalde stroming. Vier daarvan zijn vertegenwoordigd in de collectie van het Stedelijk Museum Schiedam. De nadruk ligt op de periode 1915-1960. Dat levert een gevarieerd beeld op met grootse glas-in-loodramen van Jacoba van Heemskerck, gestileerde schilderijen van Lou Loeber en realistische portretten van Charley Toorop. Door deze generatie aan hedendaagse kunstenaars te verbinden, worden ze weer springlevend, zegt gastcurator Trudi van Zadelhoff. Ook zie je hoe de kunstenaars van nu op de schouders staan van hun pionierende voorgangers.
Museumtijdschrift. Lees hier de lovende recensie.
Waarom kennen we deze vrouwen niet meer of niet heel goed? Een radicaal antwoord komt van de Guerrilla Girls, een internationale groep die al een aantal decennia aandacht vraagt voor de sekseongelijkheid in de kunstwereld. Zij zeggen dat de achterstand komt doordat witte, westerse, rijke mannen veelal de dienst uitmaken. Ze zijn niet alleen museumdirecteur, kunstkoper en donateur maar ook geschiedschrijver. Er speelt natuurlijk meer mee. Eeuwenlang werden vrouwen anders behandeld dan mannen. Dat begon al bij de opleiding. Tot het einde van de 19e eeuw werden vrouwen geweigerd.
De Volkskrant, 4 sterren. Lees de lovende recensie hier.
Toen de deur voor studentes eenmaal open stond, mochten ze lange tijd niet meedoen aan het model tekenen. Ook niet als het model zijn of haar edele delen achter een doekje verborg. Daar kwam bij dat vrouwen geen prijzen konden winnen. Pas in 1899 kreeg een vrouw de Prix de Rome, de belangrijkste Nederlandse staatsprijs. Die bestond op dat moment al bijna honderd jaar. En dan waren er andere obstakels. Vrouwen hóórden niet te excelleren. Bescheiden dienden ze man en kinderen. Dat maakt het kunstenaarsbestaan lastig, want dat vraagt om koppigheid en vasthoudendheid, eigenschappen die lang golden als typisch mannelijk. Niet zo gek dus dat Charley Toorop zei: ‘Wil is alles’.
Charley Toorop (1891-1955) en Marlene Dumas (1953) / Adya van Rees – Dutilh (1876-1959) en Barbara Broekman (1955) / Jacoba van Heemskerck (1876-1923) en Nicky Assmann (1980) / Lou Loeber (1894-1983) en Marjolein Witte (1979) / Fré Cohen (1903-1943) en Joyce Overheul (1989) / Eva Besnyö (1910-2003) en Robin de Puy (1986) / Nola Hatterman (1899-1984) en Raquel van Haver (1989) / Alida Pott (1888-1931) en Jessica Skowroneck (1989) / Lotti van der Gaag (1923-1999) en Maartje Korstanje (1982) / Frieda Hunziker (1908-1966) en Liselore Frowijn (1991)
Het Parool. Lees de lovende recensie hier.
Al vroeg ontwikkelt Eva Besnyö een liefde voor fotografie. Altijd fotografeert ze in zwart/wit, omdat kleurenfotografie volgens haar ‘net echt, en dus vreselijk’ is. In combinatie met Robin de Puy.
Lees verder.
Fré Cohen, geboren in een joods arbeidersgezin, ontwerpt op haar 18de haar eerste advertenties. Haar talent blijft niet onopgemerkt. In 1943 maakt ze einde aan haar leven. In combinatie met Joyce Overheul. Lees verder.
In de sculpturen van Lotti van der Gaag zijn allerlei fantasiewezens en oerfiguren te herkennen: bosgoden, maanmannen en woudlopers. In combinatie met Maartje Korstanje Lees verder.
In de jaren dertig raakt Nola Hatterman gefascineerd door Surinaamse schildersmodellen. Niemand vraagt waarom een schilder blanke modellen kiest. In combinatie met Raquel van Haver. Lees verder.
Na lessen aan de beroemde Academie Carrière in Parijs ontmoet Jacoba van Heemskerck haar mecenas en levenspartner: Marie Tak van Poortvliet. In combinatie met Nicky Assmann.
Lees verder.
Na een reis naar Curaçao gaat Frieda Hunziker nog fellere kleuren gebruiken. Haar geometrisch abstracte werk is vrijer dan dat van tijdgenoten als Karel Appel. In combinatie met Liselore Frowijn. Lees verder.
Lou Loeber vindt dat haar werk herkenbaar moet zijn zodat het volk haar kunst kan begrijpen. Abstracte kunst ziet ze als onbegrijpelijk en dus elitair. Tot haar vertrouwen een flinke knauw krijgt. In combinatie met Marjolein Witte.
Lees verder.
Samen met anderen richt Alida Pott de kunstenaarsvereniging De Ploeg op. Ze is bestuurslid en ontwerpt het logo. De leden laten zich beïnvloeden door het Duitse expressionisme, maar Pott gaat haar eigen weg. In combinatie met Jessica Skowroneck. Lees verder.
Adya van Rees – Dutilh maakt vooral wandtapijten, vaak met asymmetrische composities. Ze is één van de eerste Nederlandse kunstenaars die volledig abstract werk maakt. In combinatie met Barbara Broekman. Lees verder.
Het liefst schildert Charley Toorop hardwerkende arbeiders. Het is hun ruwheid die haar aantrekt. Ze voelt altijd strijd tussen vrijen en werken. ‘Samen gaat haast niet.’ In combinatie met Marlene Dumas. Lees verder.
De tentoonstelling is heel toepasselijk te zien in wat ooit de vrouwenvleugel was van het Sint Jacobs Gasthuis. Dat gebouw werd in 1787 in gebruik genomen. Sinds 1940 is het Stedelijk Museum Schiedam er gevestigd.
Wij proberen van foto’s en ander materiaal zoveel mogelijk de rechthebbende te achterhalen om het materiaal met diens toestemming te kunnen gebruiken. Het kan zijn dat dit niet in alle gevallen gelukt is. Mocht er materiaal zijn waarvan je kunt aantonen rechthebbende te zijn en wil je niet dat wij dit materiaal op de huidige manier op onze website gebruiken, neem dan contact met ons op.
*Voor wie ook iets wil doen.
