Kermisvrijer, de ezel en andere zaken*

*Bijna 25 jaar werk van Erik Mattijssen.

29 juni t/m 27 oktober 2019

Erik Mattijssen laat zich inspireren door de dingen om zich heen. Dat kan een pak LU-koekjes zijn in een winkel in Parijs of een fles jenever in Schiedam. Maar evengoed een stapel plastic emmers in Calcutta. De kunstenaar maakt graag werk waarin mensen een beetje kunnen dwalen, blijkt in de solo-tentoonstelling Kermisvrijer, de ezel en andere zaken in het Stedelijk Museum Schiedam. Mattijssen (1957) laat werk zien van de afgelopen bijna 25 jaar.

Vrolijk

Het vroege werk uit 1995 is te zien maar ook zijn recentste installatie van 7,5 bij 3 meter hoog, vers uit het atelier. Het maakt deel uit van de tentoonstelling In de Hoogstraat elders in het museum. Het is een collage van elementen die hij aantrof in de straat waaraan het museum ligt. ‘Het is een keuze, er is nog veel meer, maar ik wilde in ieder geval dat er veel op te beleven zou zijn, dat je er een beetje vrolijk van kunt worden.’ Mattijssens werk is ondergebracht in de NOG Collectie die het museum beheert.

Dierbaar

De titel verwijst naar twee werken die Mattijssen zeer dierbaar zijn. Kermisvrijer maakte hij kort na de millenniumwisseling nadat hij op een boek over Vlaamse folklore stuitte. De ezel is zijn lievelingsdier en kwam op papier na een langer verblijf in Ierland. Bij het werk Donkey’s years (2006) hing hij voor het eerst loshangende delen aan touwtjes vóór de pastelkrijttekening.

Combinaties

Groei komt uit een grotere serie waarin Mattijssen ontluikend groen, stekjes, en bloemen in een daarvoor niet bedoeld potje of blik afbeeldt.

 

Suriname

Dat vindt zijn oorsprong in Suriname. Op de binnenplaatsen zag hij lege conservenblikken, gevuld met alle soorten groenten en bloemen. ‘Hele aantrekkelijke combinaties waren dat; Afrikaantjes in een emmer tomatensaus, een aubergineplant in een olieblik.’

 

Kruidenier

Vorig jaar verbleef de kunstenaar in een Parijs’ atelier voor kunstenaars van het Mondriaan Fonds.

Erik Mattijssen, Groei, 2012. Collectie Weaver/Ribbelink

Mattijssen: ‘Daar vond ik om de hoek een kruidenierszaak zoals je ze bijna niet meer ziet. Ik vond alle denkbare potjes, blikjes en kruiden uit de hele wereld bijeen gesprokkeld. Ik besloot die winkel te gaan portretteren. Het werd een enorme verzameling onder de titel Izrael, l’épicerie du monde. Ook dat werk is te zien in Schiedam.

Duizenden beelden

Erik Mattijssen verblijft graag op het platteland van Spanje en Ierland en in de kleurrijkste steden in India. Daar zoomt hij in op details waaruit de overlevingskunst van mensen zichtbaar wordt. ‘Die inspireren me het meest. Hoe spullen worden gekoesterd, geordend en verkocht, is overal anders. Daar heb ik in de loop der jaren een oog voor ontwikkeld. Ik fotografeer het wanneer ik maar kan.’ Uit de duizenden beelden die hij heeft opgeslagen destilleert en componeert hij vervolgens zijn werken.

Alledaagse

Als je lang bezig bent, openbaren zich steeds meer patronen, terreinen en affiniteiten die dan vervolgens thema’s lijken, vertelt hij. ‘Ik houd van het alledaagse, dat wat makkelijk overgeslagen wordt. Ik ben niet voor niets graag in landen en op plekken waar de menselijke inventiviteit en creativiteit noodzakelijk zijn om te overleven of er nog wat van te maken.’ Die insteek past bij het Stedelijk Museum Schiedam dat de NOG Collectie beheert. Het stelt mensen en de verbinding tussen mensen centraal. Het museum won in mei de Museumprijs 2019 van de BankGiro Loterij in de categorie ‘Meest publieksvriendelijke museum’ van Nederland.

Publicatie

Bij de tentoonstelling verschijnt een publicatie met de werken, voorzien van een korte tekst over het werk van Mattijssen. Het is een uitgave van het Stedelijk Museum Schiedam in samenwerking met de NOG-Collectie. De publicatie is verkrijgbaar in de winkel van het museum.

Met dank aan